Serie Zieke Werknemer deel 2: rechten en plichten van de werknemer

Hoewel de werknemer het hoofd er misschien niet naar heeft staan door ziekte, brengt arbeidsongeschiktheid wel rechten en plichten met zich op grond van de Wet Verbetering Poortwachter. Iedereen is gebaat bij een goed herstel na ziekte en duidelijkheid over de rechten en plichten kan daar zeker bij helpen.

Verplichtingen

De eerste verplichting die een werknemer bij ziekte heeft, is dat de werknemer zich ook daadwerkelijk ziek meldt bij de werkgever. Dat is van belang voor de re-integratie verplichtingen die zowel op de werkgever als de werknemer rusten. De werkgever is immers ook verplicht om een ziektemelding van de werknemer binnen een week na de eerste ziektedag te melden bij de arbodienst of bedrijfsarts.

In de wet is in artikel 7:660a BW bepaald dat de werknemer moet meewerken aan zijn re-integratie. Zo moet de werknemer gehoor geven aan redelijke voorschriften van de werkgever, zoals het aangaan van een gesprek met de werkgever. Ook mag van de werknemer zelf worden verwacht dat hij zich actief opstelt als het gaat om re-integreren en kan hij ook zelf voorstellen doen rondom de re-integratie. De werknemer mag zijn herstel niet belemmeren of vertragen. Het volgen van een naar algemeen medische maatstaven geaccepteerde behandeling mag daarbij worden verlangd van de werknemer. Dit uiteraard wel met behoud van vrijheid in de keuze van behandelend arts en het type van algemeen aanvaarde behandeling en met behoud van de integriteit van zijn lichaam.

Verder moet de werknemer zijn medewerking verlenen aan het opstellen, evalueren en bijstellen van het plan van aanpak. De werknemer is ook verplicht de passende arbeid te verrichten waartoe de werkgever hem in de gelegenheid stelt, dat geldt ook voor passende arbeid bij een andere werkgever als blijkt dat dit aan de orde is. De werknemer moet meewerken aan een werkhervatting die in verhouding staat tot zijn belastbaarheid en die past in het doel zoals dat in het plan van aanpak is omschreven.

Voldoet de werknemer niet aan deze wettelijke verplichtingen, dan hoeft de werkgever deze werknemer niet langer het loon tijdens ziekte door te betalen. Mocht de werknemer daarna nog steeds weigeren mee te werken, dan kan dit er zelfs toe leiden dat het ontslagverbod tijdens ziekte komt te vervallen en de arbeidsovereenkomst kan worden beëindigd.

Rechten

Iedere werknemer heeft recht op doorbetaling van het loon tijdens ziekte. In het 1e ziektejaar is dat minstens 70% van het loon en minimaal het minimumloon. Het kan zijn dat er meer wordt doorbetaald als hier andere afspraken over zijn gemaakt in de geldende CAO of in de arbeidsovereenkomst.

Daarnaast heeft een werknemer het recht een bedrijfsarts te raadplegen over gezondheidsvragen in relatie tot werk en er is recht op ziekteverzuimbegeleiding door een professionele derde, zoals een bedrijfsarts of arbodienst.

Bij een ziekmelding is er geen verplichting voor de werknemer om de werkgever iets te vertellen over de oorzaak van de ziekte. Wel mag de werkgever vragen hoe lang het ziekteverzuim gaat duren, of het verband houdt met een arbeidsongeval of een verkeersongeval en naar de contactgegevens en verblijfsgegevens tijdens ziekte.

Als een werknemer het niet eens is met het oordeel van de bedrijfsarts, dan heeft hij het recht om een second opinion aan te vragen bij een andere (bedrijfs)arts.

Mits een vakantie het herstel niet in de weg staat, mag een zieke werknemer gewoon op vakantie. Wel wordt dit vooraf overlegd met de werkgever, zoals gebruikelijk. Zo nodig kan ook de bedrijfsarts onderzoeken of er medische bezwaren zijn tegen de voorgenomen vakantie. Zijn die er niet, dan is het opnemen van vakantie mogelijk. Overigens hebben arbeidsongeschikte werknemers recht op volledige opbouw van wettelijke vakantiedagen.

De eerste twee jaar mag de zieke werknemer niet zomaar worden ontslagen. Er geldt dan namelijk een ontslagverbod. Als er sprake is van een contract voor bepaalde tijd, dan eindigt het contract wel gewoon na de overeengekomen periode. De werkgever meldt dan bij het UWV dat de werknemer ziek uit dienst gaat en de werknemer kan dan eventueel aanspraak maken op een ziektewetuitkering van het UWV. Na twee jaar ziekte, komt het ontslagverbod te vervallen en is ontslag wegens langdurige ziekte wel mogelijk. Vindt het ontslag plaats om medische redenen en op advies van de (bedrijfs)arts? Dan heeft de werknemer recht op een WIA-uitkering. Een werknemer die minder dan 35% arbeidsongeschikt is, krijgt geen WIA-uitkering. Hij kan wel een WW-uitkering aanvragen.

In het volgende deel van deze serie wordt de privacy tijdens ziekte behandeld. Deel 1 van de serie leest u hier.

Met uw arbeidsrechtelijke vragen kunt u bij Schol & Gorter Advocaten terecht en kunnen wij u zo nodig bijstand verlenen.