Inleiding
Bij bedrijfsovernames wordt in de regel vaak uitvoerig stilgestaan bij de garanties die verkoper aan koper verstrekt en de inperking van de aansprakelijkheid van verkoper uit hoofde van die garanties. De garanties en afspraken over de inperking van de aansprakelijkheid van verkoper uit hoofde van die garanties worden opgenomen in het overnamecontract of een garantiebijlage die deel uitmaakt van de transactiedocumentatie. In dat kader zal verkoper veelal proberen een garantie af te zwakken door daaraan de woorden ‘naar (beste) weten van verkoper’ toe te voegen.
In deel één van deze publicatie is reeds ingegaan op wat de gevolgen zijn van de toevoeging ‘naar beste weten van verkoper’. Hierna wordt nader ingegaan op de betekenis van deze toevoeging.
De betekenis van ‘naar beste weten’
Indien in een garantie de woorden ‘naar (beste) weten van verkoper’ zijn opgenomen, bijvoorbeeld ‘Er is – naar beste weten van verkoper – geen verontreiniging aan, op of in de bij de Vennootschap in gebruik zijnde onroerende zaken’, zal verkoper betogen dat de garantie enkel van toepassing is indien verkoper feitelijke wetenschap bezit van de verontreiniging. Koper zal daarentegen willen betogen dat de term ‘naar beste weten’ inhoudt dat verkoper in bepaalde mate de juistheid van de garantie dient na te gaan. Dergelijke interpretatievraagstukken hebben reeds meer dan eens geleid tot gerechtelijke procedures, waarbij voorop moet worden gesteld dat de term ‘naar beste weten’ niet steeds op dezelfde wijze door een rechter zal worden uitgelegd.
Voor de uitleg van de inhoud van overeenkomsten, waaronder garantiebepalingen, komt het aan op de betekenis die partijen bij de overeenkomst in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan het begrip in de bepaling waarin het is gehanteerd, mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten (HR 13 maart 1981, NJ 1981/635, HR 22 december 1995, NJ 1996/300 en HR4 februari 2000, NJ 2000/562). Daarbij lijkt tevens als uitgangspunt te moeten worden gehanteerd dat uitvoerige commerciële overnamecontracten, die door juristen zijn opgesteld en intensief zijn uitonderhandeld, dienen te worden uitgelegd naar de meest voor de hand liggende taalkundige betekenis die daaraan gegeven kan worden, een en ander behoudens tegenbewijs (HR 19 januari 2007, JOR 2007/166, HR 29 juni 2007, JOL 2007/480).
Gelet op het voorgaande zal niet verbazen dat de betekenis van de term ‘naar beste weten’ wordt vastgesteld op basis van de vaste rechtspraak voor de uitleg van contractsbepalingen, waarbij ingeval van uitvoerige commerciële overnamecontracten veel gewicht zal worden toegekend aan de taalkundige betekenis van de bewoordingen.
Gaat het enkel om de feitelijke wetenschap bij verkoper of mag van verkoper worden verwacht dat verkoper de juistheid van de garantie in bepaalde mate is nagegaan? Dient ‘naar weten van verkoper’ anders te worden uitgelegd dan ‘naar beste weten van verkoper’? Het antwoord op deze vragen zal niet altijd eenvoudig of eenduidig kunnen worden verkregen. Teneinde hierin (meer) duidelijkheid te scheppen, is het aan te raden om de term ‘naar beste weten’ expliciet te definiëren in overnamecontracten. Bijvoorbeeld:
‘Waar in deze overeenkomst verkoper uitspraken doet of verklaringen geeft die refereren aan zijn kennis, informatie of overtuiging (“naar beste weten” of woorden van gelijke strekking), wordt daaronder mede begrepen de kennis, informatie en overtuiging van de directieleden van verkoper en worden die uitspraken en verklaringen geacht te zijn gedaan na zorgvuldige afweging en zorgvuldige navraag bij de relevante personen die kennis hebben van het onderwerp in kwestie.’
Of:
‘Waar in deze overeenkomst verkoper uitspraken doet of verklaringen geeft die refereren aan zijn kennis, informatie of overtuiging (“naar beste weten” of woorden van gelijke strekking), wordt daaronder uitsluitend begrepen de feitelijke kennis, informatie of overtuiging van verkoper op de dag van ondertekening van deze overeenkomst.’
Conclusie
De betekenis van de term ‘naar beste weten’ in overnamecontracten wordt vastgesteld op basis van de vaste rechtspraak voor de uitleg van contractsbepalingen, waarbij ingeval van uitvoerige commerciële overnamecontracten veel gewicht zal worden toegekend aan de taalkundige betekenis van de bewoordingen. Afhankelijk van de overige bepalingen in de overeenkomst, de betekenis die partijen bij de overeenkomst in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan het begrip in de bepaling waarin het is gehanteerd, mochten toekennen en hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten, zal blijken welke betekenis aan de term ‘naar beste weten’ moet worden toegekend. Indien de term in overnamecontracten wordt gehanteerd, kan het in voorkomend geval raadzaam zijn een nadere definitie van deze term overeen te komen en op te nemen, teneinde eventuele discussie daaromtrent na de transactie te beperken.
